Μπάρμπα Γιάννης κανατάς

Μπάρμπα-Γιάννη με τις στάμνες
και με τα σταμνάκια σου
να χαρής τα μάτια σου

Σαν φορείς ψηλό καπέλο
και παπούτσια ελαστικά
Μπάρμπα-Γιάννη κανατά

Πρόσεξε μη σε γελάσει
καμιά έμορφη κυρά
Μπάρμπα-Γιάννη κανατά

Και σου πάρει το γαϊδούρι
και σ’ αφήσει την ουρά
Μπάρμπα-Γιάννη κανατά

Από την συλλογή παλιών ελληνικών τραγουδιών του Πάνου Μαυραγάνη. Οι στίχοι προέρχονται από βιβλία και παρτιτούρες της εποχής. Διατηρήθηκε η αρχική ορθογραφία

Ποιος ήταν ο μπάρμπα Γιάννης;
Μπάρμπα-Γιάννη με τις στάμνες
και με τα σταμνάκια σου…
Κανένα, ίσως, τραγούδι δεν είχε τόσες πολλές ιστορικές αναφορές και αμφισβητήσεις από τον πασίγνωστο Μπάρμπα Γιάννη, τον Κανατά. Πρόκειται για ένα τραγούδι, μάλλον, του Π. Επιτροπάκη, αν και από πολλούς θεωρείται δημιουργία του  αρχιμουσικού του Ελληνικού Στρατού Ανδρέα Ζάιλερ (1830 – 1904). Οι κανατάδες έκαναν χρυσές δουλειές την εποχή που δεν υπήρχαν πλαστικά δοχεία. Ο Μπάρμπα Γιάννης, όμως, είχε αναστατώσει την Αθηναϊκή κοινωνία, όχι μόνο για τα κανάτια του, αλλά γιατί υπήρξε ένας από τους ωραιότερους Αθηναίους της εποχής του, που κατά τις εργάσιμες ημέρες γυρνούσε με το γάιδαρο του, ξυπόλητος και ρακένδυτος πουλώντας τα κανάτια του, αλλά τις Κυριακές φορούσε «ψηλό καπέλο» και «παπούτσια ελαστικά» και έκανε τον περίπατο του δίπλα στην αριστοκρατική Αθήνα. Φαίνεται ότι κάτι τέτοιο ήταν πρωτάκουστο και μοναδικό για την εποχή του, και γι αυτό η στρατιωτική ορχήστρα, που εκτελούσε κλασικά μουσικά κομμάτια στο Ζάππειο, σταμάταγε και άρχιζε να του αποδίδει «τιμές» καθώς περνούσε από μπροστά της, με σκοπό να τον ειρωνευτεί. Ο μικροαστισμός τους δεν μπορούσε να δεχτεί το γεγονός ότι ένας φουκαράς έκανε βόλτα με την «καλή κοινωνία». Τελικά, οι Αθηναίοι θα υποστούν μεγάλο σοκ,  όταν ο Μπάρμπα Γιάννης θα εξαφανιστεί, το 1878, και όλοι, τότε,  θα ανακαλύψουν (;) ότι ήταν Βούλγαρος (κάποιοι κάνουν αναφορά ότι ήταν Βούλγαρος πράκτορας). Η λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου θα επιτρέψει στον Βούλγαρο μπάρμπα Γιάννη να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τώρα, αν ήταν κατάσκοπος ή απλό προσφυγόπουλο ποτέ κανένας δε θα το εξακριβώσει. Θα είναι ακόμα μία, σκοτεινή, πλευρά του μύθου του.

                                                       Η Ιστορία του τραγουδιού
Η Ισπανίδα υψίφωνος (και δασκάλα της Μαρίας Κάλλας) Ελβίρα ντε Ιντάλγκο θα τραγουδήσει τον μπάρμπα Γιάννη και θα τον συμπεριλάβει στη δισκογραφία της (φωτο: δασκάλα και μαθήτρια)
Το 1957 θα κυκλοφορήσει η βιογραφική ταινία του μπάρμπα Γιάννη σε σκηνοθεσία των Κ. Στραντζαλη, Φρίξου Ηλάδη. Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν οι Βασίλης Αυλωνίτης, Α. Αλεξανδράκης, Ν. Σταυρίδης, Σ. Ληναίος). Σ’ αυτή την ταινία έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο και ο Ν. Κούρκουλος                                                                                                .
Οι περιπέτειες αυτού του τραγουδιού, όμως, φαίνεται ότι δεν έχουν τελειωμό. Στην Ιταλία κυκλοφορεί, το 1939,  ένα πασίγνωστο προπολεμικό τραγούδι: è arrivata la bufera. Η μουσική και ο ρυθμός δεν είναι άλλος από τον γνωστό μας μπάρμπα Γιάννη. Η μουσική οι στίχοι  υπογράφονται από τον Ρενάτο Ράσελ (Renato Rascel). Παρόλο που αποδεδειγμένα ο ΜΠΑΡΜΠΑ Γιάννης έχει ηχογραφηθεί στην Ελλάδα αρκετά χρόνια νωρίτερα, ο Ράσελ δεν το αναφέρει πουθενά.  Μένει να αποδειχτεί, βέβαια, αν ο Μπάρμπα Γιάννης είναι ελληνική δημιουργία ή και εμείς με τη σειρά μας το δανειστήκαμε από κάποιον άλλον. Τον μπάρμπα Γιάννη, τον κανατά, τον γνωρίσαμε ως μία εύθυμη, ίσως και αφελή, λαϊκή καντάδα. Το ότι θα  είχε και Ελληνό-Ιταλό-Βουλγαρική διαπλοκή, δύσκολα θα μπορούσαμε να το φανταστούμε.
 
Η Ιταλική εκδοχή:



Πηγή: http://www.24grammata.com/?p=1184